Bãi bỏ lệ phí môn bài – Khởi sự kinh doanh chưa bao giờ nhẹ gánh đến thế!

Nghị quyết 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân được Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 17/05/2025 Chính thức bãi bỏ lệ phí môn bài từ 01/01/2026.

---

I. Khái niệm lệ phí môn bài và vai trò pháp lý trong hệ thống thuế Việt Nam

1. Khái niệm lệ phí môn bài

Lệ phí môn bài là một sắc thuế trực thu, mang tính định ngạch, được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Khác với các loại thuế dựa trên thu nhập hay doanh thu, lệ phí môn bài được tính cố định căn cứ theo mức vốn điều lệ (đối với doanh nghiệp) hoặc doanh thu (đối với hộ kinh doanh cá thể).

2. Căn cứ pháp luật điều chỉnh lệ phí môn bài

Mức thu lệ phí môn bài được quy định tại các văn bản như Nghị định 139/2016/NĐ-CP và sau đó là Nghị định 22/2020/NĐ-CP. Đây là những văn bản quy định chi tiết, cụ thể hóa Luật Phí và Lệ phí trong lĩnh vực thuế, tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý thu và nộp lệ phí môn bài.

3. Đánh giá thực tiễn thi hành việc bãi bỏ lệ phí môn bài

Từ góc độ quản lý nhà nước, lệ phí môn bài từng được đánh giá là công cụ giúp duy trì trật tự trong hoạt động kinh doanh, đồng thời tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách địa phương. Tuy nhiên, theo thời gian, cơ chế thu lệ phí này cũng bộc lộ một số bất cập nhất định. Các doanh nghiệp mới thành lập thường gặp khó khăn trong việc hoàn thành nghĩa vụ thuế khi chưa có doanh thu hoặc đang trong quá trình đầu tư hạ tầng, tuyển dụng, quảng bá sản phẩm.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng, trong năm đầu tiên, hơn 40% doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ không phát sinh lợi nhuận, nhưng vẫn phải nộp lệ phí theo định mức cố định. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng duy trì hoạt động của họ. Ngoài ra, với các doanh nghiệp kinh doanh theo mô hình nền tảng số, thương mại điện tử xuyên biên giới, lệ phí môn bài không còn phù hợp vì không phản ánh đúng bản chất hoạt động kinh doanh và quy mô đầu tư phi vật chất.

Do vậy, việc bãi bỏ lệ phí môn bài không chỉ là giảm gánh nặng chi phí mà còn là điều chỉnh mang tính chiến lược để phù hợp với xu hướng kinh tế số, đa mô hình và linh hoạt hiện nay.

II. Những nhóm đối tượng chịu ảnh hưởng tích cực từ chính sách bãi bỏ lệ phí môn bài

1. Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs)

Đây là nhóm đối tượng hưởng lợi rõ rệt nhất từ chính sách. Việc bãi bỏ lệ phí môn bài giúp tiết kiệm chi phí cố định, giảm gánh nặng tài chính và tạo điều kiện để doanh nghiệp tập trung vào mở rộng hoạt động sản xuất, đầu tư công nghệ hoặc nâng cao chất lượng dịch vụ. SMEs cũng là nhóm đang đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế với tỉ trọng hơn 97% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam.

Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ sáng tạo, thương mại điện tử, hay công nghệ thông tin – nơi mà chi phí đầu tư ban đầu chủ yếu nằm ở nhân sự, phần mềm, thay vì tài sản cố định – việc không phải nộp lệ phí môn bài mang lại ý nghĩa lớn về mặt tâm lý lẫn tài chính, giúp họ tự tin khởi sự và linh hoạt mô hình tổ chức. Một số doanh nghiệp dịch vụ số có thể tận dụng nguồn lực tiết kiệm này để triển khai chiến lược tăng trưởng linh hoạt theo mô hình tinh gọn (lean startup).

2. Hộ kinh doanh cá thể

Với chính sách bãi bỏ lệ phí môn bài, nhiều hộ kinh doanh sẽ có thêm động lực để chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp chính thức. Việc chuyển đổi không chỉ giúp họ mở rộng cơ hội hợp tác thương mại mà còn nâng cao khả năng tiếp cận vốn, các chương trình hỗ trợ từ Nhà nước. Điều này cũng hỗ trợ doanh nghiệp lớn trong việc mở rộng chuỗi cung ứng nội địa qua các hợp đồng rõ ràng với đối tác đã đăng ký pháp lý đầy đủ.

Thêm vào đó, chính sách này được kỳ vọng sẽ giúp hợp thức hóa hàng nghìn cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ, từ đó mở rộng cơ sở thuế bền vững hơn cho Nhà nước mà không gây áp lực quá lớn lên từng chủ thể riêng lẻ. Đồng thời, việc không còn lo ngại khoản lệ phí cố định cũng giúp hộ kinh doanh mạnh dạn hơn trong việc khai báo doanh thu thực tế, tạo điều kiện cho cơ quan thuế chuyển sang cơ chế quản lý minh bạch hơn trong tương lai.

Bãi bỏ lệ phí môn bài từ 01/01/2026

3. Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Chính sách mới là nguồn động viên mạnh mẽ đối với doanh nghiệp đổi mới sáng tạo – nhóm đối tượng thường có mô hình kinh doanh mới, rủi ro cao và cần tiết kiệm tối đa chi phí giai đoạn đầu. Bên cạnh việc miễn lệ phí môn bài, các chính sách ưu đãi thuế TNCN, TNDN dành riêng cho nhóm này cũng là bước hỗ trợ đáng kể để họ đầu tư cho nghiên cứu, công nghệ và phát triển thị trường.

Đặc biệt, trong xu hướng hội nhập toàn cầu và cạnh tranh khốc liệt trong các lĩnh vực công nghệ, việc một quốc gia có cơ chế thuế ưu đãi cho startup chính là lợi thế lớn để giữ chân nhân tài, nhà đầu tư thiên thần và các quỹ mạo hiểm. Việt Nam trong những năm gần đây đã trở thành điểm đến tiềm năng của giới khởi nghiệp khu vực Đông Nam Á, và chính sách như trong Nghị quyết 198/2025/QH15 sẽ là đòn bẩy đáng kể để nâng tầm vị thế hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước.

III. Dịch vụ tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp tại Vietlink

Liên hệ ngay với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý thường xuyên tốt nhất. Dịch vụ Tư vấn pháp luật thường xuyên của Công ty Luật Vietlink bao gồm nhưng không giới hạn những nội dung công việc sau:

-Tư vấn bằng văn bản, email, zoom, zalo hoặc qua điện thoại mọi vấn đề pháp lý doanh nghiệp gặp phải liên quan đến Luật Doanh nghiệp, Luật Thương mại, Luật Đầu tư, Luật Đấu giá, Luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật thuế và kế toán…

-Tư vấn, soạn thảo, rà soát các loại Hợp đồng: Hợp đồng mua bán hàng hoá, Hợp đồng dịch vụ, Hợp đồng thuê/cho thuê, Hợp đồng vay/cho vay, Hợp đồng lao động, Hợp đồng đại lý, Hợp đồng hợp tác kinh doanh…

-Rà soát, tư vấn, soạn thảo: Hồ sơ Điều hành doanh nghiệp (Quy chế hoạt động; Biên bản họp; Các văn bản hành chính nội bộ của Công ty); Hồ sơ Pháp lý doanh nghiệp (Điều lệ Công ty; Thoả thuận, Biên bản góp vốn các thành viên; Hợp đồng mua bán, sáp nhập, biên bản bàn giao; Hồ sơ giải thể, phá sản); Hồ sơ Đăng ký doanh nghiệp (Hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; Các nội dung thay đổi doanh nghiệp; Hồ sơ thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện).

-Tư vấn, soạn thảo, rà soát Hồ sơ quản trị nhân sự: Nội quy lao động; Hợp đồng lao động; Quyết định về lao động, nhân sự.

-Tư vấn, soạn thảo, đăng ký quyền sở hữu trí tuệ, bảo hộ nhãn hiệu, hàng hoá, bảo hộ quyền tác giả, chống cạnh tranh không lành mạnh (hàng giả, hàng nhái)…

IV. Kết luận 

Chính sách bãi bỏ lệ phí môn bài theo Nghị quyết 198/2025/QH15 là một thay đổi có chiều sâu, không chỉ mang lại lợi ích tài chính trước mắt mà còn mở đường cho sự thay đổi dài hạn về thể chế, tư duy quản lý và cấu trúc chi phí trong doanh nghiệp. Việc triển khai đồng bộ, rõ ràng và minh bạch từ các cơ quan quản lý sẽ giúp cộng đồng doanh nghiệp tận dụng tốt chính sách, từ đó đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

================

CÔNG TY LUẬT TNHH VIETLINK

📌 Trụ sở: P203 tòa nhà Giảng Võ Lake View, D10 Giảng Võ, quận Ba Đình, Hà Nội

📌 Chi nhánh tại TP.HCM: 602, Lầu 6, tòa nhà số 60 đường Nguyễn Văn Thủ, phường Đakao, quận 1, TP HCM

📞 Tổng đài tư vấn trực tiếp 24/7: 0355.687.686/ 0983.509.365

📩 Email: hanoi@vietlinklaw.com

🌐 Website: https://vietlinklaw.vn

🔗 LinkedIn: Vietlink Law Firm

📸 Instagram: vietlink.lawfirm

📘 Facebook: Công ty Luật TNHH Vietlink