Những trường hợp hộ kinh doanh không cần phải đăng ký kinh doanh và chế tài xử phạt khi vi phạm

Trong quá trình hoạt động kinh tế hộ gia đình, việc xác định đúng trường hợp phải đăng ký hoặc được miễn đăng ký hộ kinh doanh là yếu tố quan trọng nhằm tránh vi phạm hành chính, đồng thời bảo đảm quyền lợi hợp pháp của cá nhân, hộ gia đình trong kinh doanh. Bài viết dưới đây sẽ giúp làm rõ các trường hợp hộ kinh doanh không cần phải đăng ký kinh doanh và chế tài xử phạt khi vi phạm.

1. Các trường hợp hộ kinh doanh không cần phải đăng ký kinh doanh

Theo khoản 3 Điều 82 Nghị định 168/2025/NĐ-CP quy định về quyền thành lập hộ kinh doanh:

“Các trường hợp hộ kinh doanh không cần phải đăng ký kinh doanh bao gồm: Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối; Những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến; Kinh doanh lưu động; Kinh doanh thời vụ; Làm dịch vụ có thu nhập thấp.”

Như vậy, các cá nhân, hộ gia đình hoạt động trong những lĩnh vực nêu trên không bắt buộc phải thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, nếu có nhu cầu hoạt động ổn định, mở rộng quy mô hoặc giao dịch với tổ chức, cá nhân khác, họ vẫn có thể thực hiện đăng ký hộ kinh doanh theo quy định tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP để đảm bảo tính pháp lý và thuận lợi trong hoạt động dân sự, thuế, thương mại.

Những trường hợp hộ kinh doanh không cần phải đăng ký kinh doanh

2. Mức xử phạt khi không đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp phải đăng ký

Pháp luật quy định rõ ràng về trách nhiệm và chế tài đối với hành vi không đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp bắt buộc. Căn cứ khoản 1 Điều 62 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, hành vi vi phạm về đăng ký hộ kinh doanh được quy định như sau:

Điều 62. Vi phạm về đăng ký hộ kinh doanh Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: a) Cá nhân, các thành viên hộ gia đình đăng ký kinh doanh nhiều hơn một hộ kinh doanh; b) Không được quyền thành lập hộ kinh doanh nhưng vẫn thành lập hộ kinh doanh; c) Không đăng ký thành lập hộ kinh doanh trong những trường hợp phải đăng ký theo quy định; d) Không đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh với cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày có thay đổi.

Như vậy, hành vi không đăng ký thành lập hộ kinh doanh trong trường hợp phải đăng ký sẽ bị xử phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng theo điểm c khoản 1 Điều 62 Nghị định 122/2021/NĐ-CP.

Cùng mức xử phạt cũng được áp dụng đối với các hành vi như:

• Thành lập nhiều hơn một hộ kinh doanh;

• Thành lập hộ kinh doanh khi không đủ điều kiện pháp lý;

• Không đăng ký thay đổi thông tin hộ kinh doanh trong thời hạn luật định.

Lưu ý: Mức phạt trên áp dụng cho cá nhân.Đối với tổ chức, mức phạt gấp 2 lần theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 122/2021/NĐ-CP.

3. Quyền và nghĩa vụ của chủ hộ kinh doanh và các thành viên hộ gia đình

Theo Điều 84 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, quyền và nghĩa vụ của chủ hộ kinh doanh, các thành viên hộ gia đình được quy định cụ thể như sau:

• Chủ hộ kinh doanh và các thành viên hộ gia đình chịu trách nhiệm liên đới đối với toàn bộ hoạt động kinh doanh của hộ.

• Chủ hộ kinh doanh có thể trực tiếp hoặc thuê người khác quản lý, điều hành, nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản và nợ phát sinh.

• Chủ hộ kinh doanh có nghĩa vụ về thuế, tài chính, và là người đại diện trước cơ quan nhà nước, Tòa án, Trọng tài trong các giao dịch và vụ việc liên quan đến hoạt động của hộ.

• Chủ hộ kinh doanh và các thành viên có quyền góp vốn, mua cổ phần hoặc phần vốn góp trong doanh nghiệp khác với tư cách cá nhân.

• Không được đồng thời là chủ doanh nghiệp tư nhân.

Trong các trường hợp đặc biệt:

• Nếu chủ hộ kinh doanh bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù hoặc bị áp dụng biện pháp hành chính bắt buộc, họ có thể ủy quyền cho người khác hoặc thành viên khác trong hộ thực hiện quyền và nghĩa vụ thay mình.

• Nếu chủ hộ kinh doanh bị Tòa án tuyên bố mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự, quyền và nghĩa vụ được thực hiện thông qua người đại diện hợp pháp hoặc thành viên còn lại trong hộ gia đình

================

CÔNG TY LUẬT TNHH VIETLINK

📌 Trụ sở: P203 tòa nhà Giảng Võ Lake View, D10 Giảng Võ, quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội

📌 Chi nhánh tại TP.HCM: 602, Lầu 6, tòa nhà số 60 đường Nguyễn Văn Thủ, phường Đakao, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh

📞 Tổng đài tư vấn trực tiếp 24/7: 0982 384 485/ 0983.509.365

📩 Email: hanoi@vietlinklaw.com

🌐 Website: https://vietlinklaw.vn

🔗 LinkedIn: Vietlink Law Firm

📸 Instagram: vietlink.lawfirm

📘 Facebook: Công ty Luật Vietlink