Những điểm mới đáng chú ý trong quy định về công chứng, chứng thực từ ngày 01/7/2025

Từ ngày 01/7/2025, Luật Công chứng 2024 cùng với Nghị định 104/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng liên quan đến hoạt động công chứng, chứng thực. Những điểm mới này không chỉ giúp thống nhất quy trình thực hiện mà còn tăng tính minh bạch, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân khi thực hiện các giao dịch dân sự.

1. Thống nhất loại văn bản công chứng về phân chia di sản

Trước đây, pháp luật quy định hai loại văn bản khác nhau trong thủ tục thừa kế:

• Văn bản thỏa thuận phân chia di sản, khi có nhiều người thừa kế muốn xác định phần được hưởng.

• Văn bản khai nhận di sản, khi có một người hoặc các đồng thừa kế thống nhất không chia di sản.

Tuy nhiên, Luật Công chứng 2024 đã bỏ sự tách biệt này. Theo quy định mới, tất cả các trường hợp người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc đều thực hiện công chứng “văn bản phân chia di sản”, kể cả khi chỉ có một người thừa kế.

Sự thay đổi này giúp tránh nhầm lẫn, đơn giản hóa thủ tục và thống nhất cách thức công chứng, qua đó bảo đảm tính minh bạch và tính pháp lý rõ ràng trong việc xác định quyền sở hữu tài sản thừa kế.

2. Mở rộng phạm vi công chứng ngoài trụ sở

Theo Điều 46 Luật Công chứng 2024 và Điều 43 Nghị định 104/2025, công chứng viên có thể thực hiện công chứng ngoài trụ sở tổ chức hành nghề trong các trường hợp sau:

1. Lập di chúc tại nơi ở theo quy định của Bộ luật Dân sự.

2. Người yêu cầu công chứng không thể đi lại được do sức khỏe, đang điều trị nội trú hoặc bị cách ly y tế.

3. Người đang bị tạm giữ, tạm giam, thi hành án, hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

4. Có lý do chính đáng khác, gồm:

   • Phụ nữ mang thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.

   • Người cao tuổi, người khuyết tật, người gặp khó khăn trong di chuyển.

   • Người đang thực hiện nhiệm vụ trong lực lượng vũ trang, công an, hoặc đang đảm nhiệm chức trách không thể rời vị trí.

   • Trường hợp bất khả kháng, trở ngại khách quan khiến không thể đến nơi công chứng.

So với quy định cũ, pháp luật đã mở rộng và cụ thể hóa các lý do chính đáng, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ công chứng trong các tình huống đặc biệt, đồng thời hạn chế việc áp dụng tùy tiện của các tổ chức hành nghề công chứng.

Những điểm mới đáng chú ý trong quy định về công chứng, chứng thực

3. Bắt buộc chụp ảnh khi ký trước công chứng viên

Lần đầu tiên, Điều 50 Luật Công chứng 2024 quy định việc ký hoặc điểm chỉ vào văn bản công chứng phải được chụp ảnh ghi nhận sự chứng kiến của công chứng viên.

Ảnh chụp phải đáp ứng các yêu cầu:

• Nhận diện rõ người ký và công chứng viên;

• Ảnh rõ nét, không chỉnh sửa, không cắt ghép;

• Có thể in màu hoặc đen trắng, kích thước tối thiểu 13 x 18 cm nếu in trên giấy ảnh;

• Ảnh chụp là thành phần bắt buộc của hồ sơ công chứng.

Nếu người yêu cầu công chứng từ chối chụp ảnh, công chứng viên có quyền từ chối thực hiện công chứng.

Quy định này giúp tăng cường tính xác thực và phòng ngừa giả mạo trong hồ sơ công chứng, góp phần nâng cao uy tín và trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên.

4. Không còn công chứng bản dịch – chỉ chứng thực chữ ký người dịch

Một thay đổi quan trọng khác là Luật Công chứng 2024 đã loại bỏ nội dung “công chứng bản dịch”.Theo đó, công chứng viên chỉ còn chứng thực chữ ký người dịch, thay vì công chứng toàn bộ bản dịch như trước.

Điều này có nghĩa là:

• Bản dịch được công chứng trước ngày 01/7/2025 vẫn tiếp tục có giá trị pháp lý;

• Sau thời điểm này, nếu cần sử dụng bản dịch, người dân phải chứng thực chữ ký người dịch tại UBND cấp xã hoặc tổ chức hành nghề công chứng.

Quy định mới phản ánh sự phân định rạch ròi giữa công chứng và chứng thực, bảo đảm đúng bản chất pháp lý và phù hợp với thực tiễn. Việc chuyển thẩm quyền chứng thực chữ ký người dịch giúp giảm tải cho hệ thống công chứng và tăng tính linh hoạt cho người dân khi thực hiện thủ tục.

Những thay đổi trong Luật Công chứng 2024 và Nghị định 104/2025/NĐ-CP thể hiện bước tiến lớn trong cải cách hành chính và nâng cao hiệu quả công chứng, chứng thực. Người dân, tổ chức và doanh nghiệp nên chủ động cập nhật quy định mới để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp khi tham gia các giao dịch dân sự, thương mại, hay thủ tục thừa kế. ================

CÔNG TY LUẬT TNHH VIETLINK

📌 Trụ sở: P203 tòa nhà Giảng Võ Lake View, D10 Giảng Võ, quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội

📌 Chi nhánh tại TP.HCM: 602, Lầu 6, tòa nhà số 60 đường Nguyễn Văn Thủ, phường Đakao, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh

📞 Tổng đài tư vấn trực tiếp 24/7: 0982 384 485/ 0983.509.365

📩 Email: hanoi@vietlinklaw.com

🌐 Website: https://vietlinklaw.vn

🔗 LinkedIn: Vietlink Law Firm

📸 Instagram: vietlink.lawfirm

📘 Facebook: Công ty Luật Vietlink