PHÁP LÝ KINH DOANH THUỐC LÁ – ĐIỀU KIỆN KINH DOANH THUỐC LÁ MỚI NHẤT
- Tiến sĩ Kinh tế Dương Thái Trung

- 4 ngày trước
- 11 phút đọc
Kinh doanh thuốc lá là một trong những lĩnh vực thuộc nhóm hàng hóa kiểm soát đặc biệt, chịu sự điều chỉnh chặt chẽ bởi hệ thống quy định pháp luật nhằm hạn chế tác hại của thuốc lá và quản lý toàn bộ chuỗi cung ứng từ sản xuất – phân phối – bán buôn – bán lẻ.
Doanh nghiệp chỉ được phép hoạt động khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện kinh doanh theo từng loại hình và phải duy trì các điều kiện đó trong suốt quá trình kinh doanh. Mọi hành vi kinh doanh thuốc lá không có giấy phép hoặc vi phạm quy định về địa điểm, hệ thống phân phối, nguồn cung, nhãn hàng hóa, quảng cáo… đều có thể dẫn đến mức xử phạt rất cao hoặc bị đình chỉ hoạt động.

1. Các loại giấy phép
Các loại giấy phép kinh doanh thuốc lá hiện nay gồm:
· Giấy phép sản xuất thuốc lá (cấp bởi Bộ Công Thương);
· Giấy phép phân phối thuốc lá (Bộ Công Thương cấp);
· Giấy phép bán buôn thuốc lá (do Sở Công Thương cấp);
· Giấy phép bán lẻ thuốc lá (do Phòng Công Thương hoặc Phòng Kinh tế cấp).
Đây là các loại giấy phép bắt buộc mà doanh nghiệp phải có khi hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thuốc lá theo quy định pháp luật hiện hành.
2. Điều kiện kinh doanh thuốc là mới nhất – doanh nghiệp cần biết
Để kinh doanh thuốc lá, doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh bắt buộc phải có giấy phép kinh doanh thuốc lá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp. Tùy theo loại hình hoạt động như sản xuất – phân phối – bán buôn – bán lẻ, điều kiện cụ thể sẽ có sự khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu về hệ thống phân phối, cơ sở vật chất và tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về thuốc lá.
2.1 Điều kiện chung để kinh doanh thuốc lá:
· Phải có giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy phép hộ kinh doanh hoặc hợp tác xã và ngành nghề phù hợp lĩnh vực hoạt động.
· Giấy phép kinh doanh thuốc lá: Mọi hoạt động như sản xuất, mua bán, chế biến, xuất nhập khẩu đều phải có giấy phép.
· Tuân thủ quy định pháp luật: Bao gồm quy định về trưng bày, quảng cáo, nhãn hàng hóa và đặc biệt là không bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi.
2.2 Điều kiện kinh doanh thuốc lá theo từng loại hình:
2.2.1 Điều kiện kinh doanh phân phối thuốc lá
Theo quy định pháp luật về kinh doanh thuốc lá, thương nhân phân phối sản phẩm thuốc lá là thương nhân mua thuốc lá trực tiếp từ Nhà cung cấp hoặc từ thương nhân phân phối khác, sau đó bán lại cho: Thương nhân bán buôn sản phẩm thuốc lá; Thương nhân bán lẻ sản phẩm thuốc lá.
Nói cách khác, thương nhân phân phối đóng vai trò là cầu nối trung gian trong chuỗi cung ứng, đảm bảo sản phẩm thuốc lá từ nhà sản xuất/nhà cung cấp được phân phối hợp pháp đến các cấp bán buôn và bán lẻ trên thị trường.
· Điều kiện để doanh nghiệp được cấp phép phân phối sản phẩm thuốc lá
Kinh doanh phân phối sản phẩm thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, chịu sự quản lý nghiêm ngặt nhằm bảo đảm nguồn gốc, chất lượng và kiểm soát tác hại thuốc lá. Doanh nghiệp muốn được cấp Giấy phép phân phối thuốc lá phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Các điều kiện cụ thể bao gồm:
· Doanh nghiệp được thành lập hợp pháp:
Doanh nghiệp phải được thành lập theo đúng quy định pháp luật Việt Nam và có ngành nghề kinh doanh phù hợp với hoạt động phân phối sản phẩm thuốc lá.
· Địa điểm kinh doanh không thuộc khu vực cấm bán thuốc lá:
Địa điểm kinh doanh không được vi phạm các khu vực cấm bán thuốc lá theo khoản 2 Điều 25 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012, bao gồm: Cơ sở y tế; Cơ sở giáo dục; Khu vui chơi dành cho trẻ em; Cơ sở chăm sóc trẻ em; Khu vực làm việc trong nhà 100% không hút thuốc… Doanh nghiệp cần đảm bảo địa điểm kinh doanh hợp pháp và phù hợp quy định.
· Có hệ thống phân phối thuốc lá từ 02 tỉnh trở lên:
Điều kiện quan trọng nhất là doanh nghiệp phải có: Hệ thống phân phối sản phẩm thuốc lá trên địa bàn của ít nhất 02 tỉnh/thành phố, và tại mỗi tỉnh/thành phố phải có tối thiểu 01 thương nhân bán buôn sản phẩm thuốc lá thuộc hệ thống. Điều kiện này nhằm đảm bảo doanh nghiệp có năng lực phân phối thực tế và mạng lưới tiêu thụ ổn định.
· Có văn bản giới thiệu từ Nhà cung cấp thuốc lá:
Doanh nghiệp phải có: Văn bản giới thiệu mua bán của Nhà cung cấp sản phẩm thuốc lá, ghi rõ địa bàn dự kiến kinh doanh. Đây là căn cứ chứng minh nguồn cung hợp pháp và khả năng phân phối.
Để hoạt động phân phối thuốc lá một cách hợp pháp, doanh nghiệp phải đáp ứng đầy đủ 04 điều kiện trên và chuẩn bị hồ sơ xin cấp Giấy phép phân phối sản phẩm thuốc lá theo đúng quy định. Việc đáp ứng đầy đủ ngay từ đầu giúp tránh rủi ro bị xử phạt, bị thu hồi giấy phép hoặc bị dừng hoạt động.
2.2.2. Điều kiện kinh doanh bán buôn thuốc lá
· Điều kiện về chủ thể kinh doanh:
Thương nhân phải là:Doanh nghiệp được thành lập hợp pháp theo quy định pháp luật Việt Nam. Doanh nghiệp cần đăng ký ngành nghề kinh doanh phù hợp.
· Điều kiện về địa điểm kinh doanh:
Địa điểm kinh doanh không được vi phạm các khu vực cấm bán thuốc lá theo khoản 2 Điều 25 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012, bao gồm: Cơ sở giáo dục; Cơ sở y tế; Cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em; Khu vực vui chơi, giải trí dành cho trẻ em; Cơ sở hoặc khu vực làm việc trong nhà hoàn toàn không hút thuốc,… Doanh nghiệp phải lựa chọn địa điểm kinh doanh phù hợp và tuân thủ đầy đủ quy định này.
· Có hệ thống bán buôn thuốc lá hợp pháp:
Doanh nghiệp phải có hệ thống bán buôn sản phẩm thuốc lá trên địa bàn tỉnh nơi đặt trụ sở chính, trong đó: Tối thiểu có từ 02 thương nhân bán lẻ thuốc lá trở lên thuộc hệ thống. Đây là điều kiện quan trọng để chứng minh doanh nghiệp có năng lực phân phối và mạng lưới tiêu thụ ổn định.
· Có văn bản giới thiệu từ nhà cung cấp:
Doanh nghiệp cần có: Văn bản giới thiệu của nhà cung cấp thuốc lá, hoặc Văn bản giới thiệu của thương nhân phân phối thuốc lá. Trong văn bản phải ghi rõ địa bàn dự kiến kinh doanh để chứng minh nguồn hàng hợp pháp và minh bạch.
· Cam kết tuân thủ phòng cháy chữa cháy và môi trường:
Doanh nghiệp phải có: Bản cam kết tuân thủ đầy đủ quy định về phòng cháy, chữa cháy, và Cam kết về bảo vệ môi trường theo đúng quy định pháp luật hiện hành.
Để được cấp Giấy phép bán buôn sản phẩm thuốc lá, doanh nghiệp cần đáp ứng đầy đủ 05 điều kiện nêu trên. Việc chuẩn bị hồ sơ đúng – đủ ngay từ đầu giúp giảm rủi ro bị trả hồ sơ, tiết kiệm thời gian và đảm bảo hoạt động phân phối thuốc lá diễn ra hợp pháp.
2.2.3. Điều kiện bán lẻ thuốc lá
Để được kinh doanh bán lẻ thuốc lá, cá nhân hoặc tổ chức bắt buộc phải có Giấy phép bán lẻ thuốc lá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp. Đây là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, được quản lý chặt chẽ nhằm bảo đảm sức khỏe cộng đồng và kiểm soát thị trường tiêu thụ.
Theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 và Nghị định 67/2013/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 106/2017 và Nghị định 17/2020), thương nhân muốn mở cửa hàng bán lẻ thuốc lá phải đáp ứng các điều kiện sau:
· Là thương nhân được thành lập hợp pháp
Chủ thể kinh doanh phải là thương nhân được đăng ký kinh doanh đúng quy định của pháp luật.
Hình thức có thể là doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh, nhưng phải có ngành nghề phù hợp.
· Có địa điểm kinh doanh cố định và không thuộc khu vực cấm bán thuốc lá
Địa điểm bán lẻ phải: Là địa điểm kinh doanh cố định, rõ ràng, có quyền sử dụng hợp pháp; Không nằm trong các khu vực cấm bán thuốc lá, bao gồm:
Những địa điểm cấm hoàn toàn việc bán và hút thuốc lá
Cơ sở giáo dục: nhà trẻ, mẫu giáo, tiểu học, THCS, THPT; Bệnh viện, viện nghiên cứu y học, nhà hộ sinh, trung tâm y tế dự phòng, trạm y tế; Cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em; Khu vui chơi trẻ em trong nhà.
Khoảng cách tối thiểu:
Không được bán thuốc lá trong phạm vi 100m tính từ cổng của: Trường học các cấp; Các cơ sở y tế; Cơ sở chăm sóc trẻ em.
Đây là điều kiện thường bị kiểm tra và xử phạt nếu vi phạm.
· Có văn bản giới thiệu từ thương nhân phân phối hoặc bán buôn
Thương nhân bán lẻ phải có: Văn bản giới thiệu từ thương nhân phân phối hoặc thương nhân bán buôn sản phẩm thuốc lá, trong đó ghi rõ địa bàn dự kiến kinh doanh. Văn bản này là căn cứ chứng minh nguồn cung hợp pháp và mối liên kết trong chuỗi phân phối thuốc lá.
Để được cấp Giấy phép bán lẻ thuốc lá, thương nhân phải đáp ứng đồng thời 03 điều kiện:
✓ Được thành lập hợp pháp
✓ Có địa điểm kinh doanh hợp lệ, không thuộc khu vực cấm
✓ Có văn bản giới thiệu nguồn hàng hợp pháp
Việc chuẩn bị hồ sơ đúng – đủ sẽ giúp quá trình cấp phép diễn ra nhanh chóng, hạn chế rủi ro bị từ chối hoặc xử phạt sau này.
3. Điều kiện sản xuất thuốc lá
Tại Việt Nam, sản xuất thuốc lá là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước nhằm hạn chế tác hại thuốc lá và quản lý toàn bộ chuỗi cung ứng. Các quy định liên quan được nêu chi tiết tại Nghị định 67/2013/NĐ-CP, Nghị định 106/2017/NĐ-CP, Nghị định 08/2018/NĐ-CP, Nghị định 17/2020/NĐ-CP, cùng hướng dẫn tại Thông tư 57/2018/TT-BCT.
3.1. Khái niệm sản phẩm thuốc lá
Theo quy định pháp luật, sản phẩm thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu thuốc lá, chế biến dưới các dạng: Thuốc lá điếu; Xì gà; Thuốc lá sợi dùng để hút tẩu; Các sản phẩm khác dùng để hút – nhai – ngửi.
Những sản phẩm này đều thuộc diện quản lý đặc biệt và chỉ được sản xuất khi có giấy phép hợp lệ.
3.2. Điều kiện doanh nghiệp phải đáp ứng để được sản xuất thuốc lá
Doanh nghiệp muốn được cấp Giấy phép sản xuất sản phẩm thuốc lá phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
Điều kiện 1: Về tư cách doanh nghiệp
Doanh nghiệp phải thuộc một trong hai trường hợp:
· Đang sản xuất thuốc lá hợp pháp trước ngày 14/08/2000, hoặc
· Được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư trong trường hợp sáp nhập, liên doanh để sản xuất thuốc lá.
Đây là điều kiện mang tính “tiền kiểm”, hạn chế việc mở mới doanh nghiệp sản xuất thuốc lá.
Điều kiện 2: Về đầu tư và sử dụng nguyên liệu thuốc lá trong nước
Tham gia đầu tư vùng trồng thuốc lá
Doanh nghiệp phải: Đầu tư trực tiếp hoặc Liên kết đầu tư với doanh nghiệp có Giấy chứng nhận đủ điều kiện đầu tư trồng cây thuốc lá, tương ứng với quy mô sản xuất của doanh nghiệp.
Sử dụng nguyên liệu trong nước
· Doanh nghiệp phải ưu tiên sử dụng nguyên liệu thuốc lá trồng trong nước.
· Chỉ được nhập khẩu phần nguyên liệu còn thiếu, theo kế hoạch nhập khẩu hàng năm do Bộ Công Thương công bố.
· Trường hợp sản xuất sản phẩm thuốc lá nhãn nước ngoài hoặc sản xuất để xuất khẩu, doanh nghiệp được phép sử dụng nguyên liệu theo yêu cầu riêng của hợp đồng/liên kết sản xuất.
Điều kiện 3: Về máy móc – thiết bị chuyên ngành
Doanh nghiệp phải có dây chuyền máy móc thiết bị phù hợp, gồm đầy đủ các công đoạn chính: Cuốn điếu; Đóng bao; Và các thiết bị chuyên ngành khác theo quy định.
Danh mục chi tiết được quy định tại: Phụ lục 72 – Thông tư 57/2018/TT-BCT,(được sửa đổi tại Thông tư 08/2023/TT-BCT). Đây là tiêu chí kỹ thuật bắt buộc khi thẩm định cấp phép.
3.3. Cơ quan cấp giấy phép sản xuất thuốc lá
Cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy phép sản xuất thuốc lá là: Bộ Công Thương.
Doanh nghiệp chỉ được phép sản xuất sản phẩm thuốc lá sau khi được Bộ Công Thương cấp giấy phép hợp lệ.
Sản xuất thuốc lá là ngành nghề chịu sự kiểm soát đặc biệt, với hệ thống điều kiện nghiêm ngặt về: Chủ thể doanh nghiệp; Nguyên liệu và đầu tư vùng trồng; Máy móc thiết bị chuyên ngành; Quy mô hoạt động.
Đáp ứng đầy đủ các điều kiện này là bắt buộc để được cấp Giấy phép sản xuất sản phẩm thuốc lá và triển khai dây chuyền sản xuất hợp pháp.
Kinh doanh thuốc lá là lĩnh vực kiểm soát đặc biệt, chịu sự điều chỉnh bởi hệ thống pháp luật đa tầng, nghiêm ngặt và thường xuyên thay đổi. Từ các điều kiện kinh doanh phân phối – bán buôn – bán lẻ cho đến quy định về địa điểm kinh doanh, hệ thống phân phối, nguồn cung hợp pháp, và nghĩa vụ báo cáo, doanh nghiệp chỉ có thể hoạt động ổn định khi nắm vững toàn bộ yêu cầu pháp lý và tuân thủ đúng ngay từ giai đoạn chuẩn bị hồ sơ.
Trong thực tiễn, không ít doanh nghiệp bị xử phạt, thu hồi giấy phép hoặc buộc ngừng hoạt động chỉ vì thiếu thông tin, chuẩn bị hồ sơ không đúng – không đủ hoặc không duy trì điều kiện kinh doanh sau cấp phép. Điều này cho thấy việc đồng hành cùng một đơn vị tư vấn pháp lý chuyên nghiệp là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro và vận hành bền vững.
Luật Vietlink tự hào là đơn vị tư vấn pháp lý Công Thương chuyên sâu, với đội ngũ Luật sư – Chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh thuốc lá, rượu, khí, xăng dầu, hạ tầng thương mại và các ngành nghề hạn chế kinh doanh khác. Chúng tôi cung cấp giải pháp pháp lý toàn diện, bao gồm:
· Tư vấn điều kiện và xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp quy định;
· Soạn thảo – hoàn thiện hồ sơ xin giấy phép phân phối, bán buôn, bán lẻ thuốc lá;
· Đại diện doanh nghiệp làm việc với Sở Công Thương, Bộ Công Thương và các cơ quan quản lý;
· Rà soát hệ thống tuân thủ để phòng ngừa rủi ro thanh tra – xử phạt;
· Tư vấn pháp lý thường xuyên theo mô hình doanh nghiệp Công Thương.
Với phương châm “Chính xác – Nhanh chóng – Đồng hành lâu dài”, Vietlink cam kết mang đến cho doanh nghiệp giải pháp pháp lý hiệu quả, phù hợp từng mô hình và đảm bảo tuân thủ tuyệt đối theo pháp luật hiện hành.
Luật Vietlink – Đối tác pháp lý tin cậy cho doanh nghiệp trong lĩnh vực Công Thương.
================
CÔNG TY LUẬT TNHH VIETLINK
📌 Trụ sở: P203 tòa nhà Giảng Võ Lake View D10, Phường Giảng Võ, Thành phố Hà Nội
📌 Chi nhánh tại TP.HCM: 602, Lầu 6, tòa nhà số 60 đường Nguyễn Văn Thủ, phường Đakao, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
📞 Tổng đài tư vấn trực tiếp 24/7: 0982 384 485/ 0983.509.365
📩 Email: hanoi@vietlinklaw.com
🌐 Website: https://vietlinklaw.vn
🔗 LinkedIn: Vietlink Law Firm
📸 Instagram: vietlink.lawfirm
📘 Facebook: Công ty Luật Vietlink










































