NHẬN TIỀN MẶT ĐỂ TRỐN THUẾ – HÀNH VI CÓ THỂ DẪN TỚI TRUY CỨU TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ

Ngày 4/6/2025, Chi cục Thuế Khu vực I (quản lý địa bàn Thành phố Hà Nội và tỉnh Hòa Bình) đã phát hành thư ngỏ gửi người nộp thuế, đặc biệt là các hộ gia đình, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhằm cảnh báo tình trạng một số cơ sở lợi dụng việc thanh toán bằng tiền mặt để trốn tránh nghĩa vụ thuế – hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật thuế hiện hành.

Là một đơn vị luật chuyên sâu trong lĩnh vực thuế và pháp lý doanh nghiệp, Vietlink xin được phân tích rõ hơn nội dung thư ngỏ trên cũng như đưa ra các khuyến nghị pháp lý cần thiết để hỗ trợ các cá nhân, tổ chức kinh doanh nhận thức đúng và tránh vi phạm.

---

1. Thực trạng: Lợi dụng thanh toán tiền mặt để trốn thuế

Thời gian qua, Chi cục Thuế Khu vực I đã phát hiện tình trạng nhiều hộ cá nhân, kinh doanh có dấu hiệu không trung thực trong việc kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế để không xuất hóa đơn, không kê khai doanh thu thật nhằm trốn tránh nghĩa vụ đóng thuế cho nhà nước.

- Một số cơ sở kinh doanh yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân (thay vì tài khoản doanh nghiệp đã đăng ký).

- Một số khác chỉ nhận tiền mặt và không lập hóa đơn, hoặc lập hóa đơn giá trị thấp hơn thực tế.

- Nội dung thanh toán thường được ngụy trang bằng các cụm từ như “trà đá”, “tiền ship”, “tiền cafe”… để đánh lạc hướng, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc xác minh.

- Một số trường hợp người bán yêu cầu thu thêm tiền của người mua nếu thanh toán bằng hình thức chuyển khoản 

Những hành vi này chủ yếu để làm giảm doanh thu ghi nhận, nhằm che mắt cơ quan chức năng, làm thất thoát ngân sách nhà nước và méo mó môi trường kinh doanh. Một số người có kinh nghiệm về thuế cho rằng, việc này sẽ không giúp ích gì cho hành vi trốn thuế bởi cơ quan chức năng sẽ có biện pháp để xác minh đó có phải là doanh thu hay không. Nếu người nộp thuế không giải trình được rõ ràng, thì có cơ sở nghi là trốn thuế.

Thư ngỏ người nộp thuế của Chi cục thuế khu vực I

2. Pháp luật quy định như thế nào về hành vi trốn thuế

Trao đổi với ông Nguyễn Tiến Minh  - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế 1 (Cục Thuế, Bộ Tài Chính) cho rằng, việc này không chỉ đi ngược lại xu hướng thanh toán toàn cầu mà còn không đúng với chủ trương của Đảng, Chính phủ đó là việc thanh toán không dùng tiền mặt.

"Trường hợp mà hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh mà thu bằng tiền mặt để nhằm mục đích là tránh thuế hoặc là trốn thuế thì pháp luật quản lý thuế đã quy định các chế tài xử lý như là ấn định thuế, xử phạt khai sai, xử phạt trốn thuế thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự", ông Minh thông tin.

Theo quy định tại điều 200 BLHS 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) khung hình phạt dành cho tội trốn thuế là bị phạt tiền lên đến 4.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm tù giam. Ngoài ra còn cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề liên quan đến hoạt động kế toán, tài chính, kinh doanh.

Chi cục Thuế Khu vực I nhấn mạnh: việc nhận tiền mặt không xuất hóa đơn, không kê khai doanh thu nhằm trốn thuế có thể bị xử lý theo các quy định pháp luật về xử phạt hành chính thuế, xử phạt vi phạm về hóa đơn, hoặc xử lý hình sự theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), điều 200 về Tội trốn thuế.

Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng đang phối hợp với Công an kinh tế, Cục thuế, Ngân hàng và các đơn vị liên quan để truy vết và xác minh các giao dịch tiền mặt bất thường.

3. Khuyến nghị đối với người nộp thuế

Hiện tại, nghị định 70 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123 về hóa đơn, chứng từ có hiệu lực từ 1-6. Việc quản lý hóa đơn, chứng từ điện tử được áp dụng theo quy trình mới nhằm giảm rủi ro, nâng cao hiệu quả giám sát hóa đơn. Cơ quan thuế đề nghị các hộ, cá nhân kinh doanh tìm hiểu quy định pháp luật, không nghe và làm theo những hành vi trái pháp luật như che giấu doanh thu, không minh bạch trong giao dịch kinh tế; thực hiện kê khai đúng và đầy đủ doanh thu khi bán hàng hóa dịch vụ.

Những ai còn thiếu hiểu biết hoặc chưa nắm rõ quy định có thể liên hệ trực tiếp cơ quan thuế hoặc các công ty luật, công ty dịch vụ kế toán - thuế để được hỗ trợ.

4. Dịch vụ tư vấn, hỗ trợ pháp lý về thuế cho doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh tại Vietlink

Vietlink luôn sẵn sàng đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh để xây dựng một môi trường minh bạch, an toàn và tuân thủ pháp luật. Là đơn vị chuyên tư vấn pháp lý trong lĩnh vực thuế và doanh nghiệp, chúng tôi khuyến nghị các cá nhân, hộ kinh doanh tuyệt đối không nên sử dụng các thủ đoạn “lách luật” như nhận tiền mặt để trốn thuế. Việc này không chỉ gây rủi ro pháp lý nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động lâu dài của chính quý vị. Tuân thủ pháp luật là đầu tư cho sự phát triển bền vững, hãy để chúng tôi giúp bạn đi đúng hướng. 

Liên hệ ngay với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý thường xuyên tốt nhất.

================

CÔNG TY LUẬT TNHH VIETLINK

📌 Trụ sở: P203 tòa nhà Giảng Võ Lake View, D10 Giảng Võ, quận Ba Đình, Hà Nội

📌 Chi nhánh tại TP.HCM: 602, Lầu 6, tòa nhà số 60 đường Nguyễn Văn Thủ, phường Đakao, quận 1, TP HCM

📞 Tổng đài tư vấn trực tiếp 24/7: 0355.687.686/ 0983.509.365

📩 Email: hanoi@vietlinklaw.com

🌐 Website: https://vietlinklaw.vn

🔗 LinkedIn: Vietlink Law Firm

📸 Instagram: vietlink.lawfirm

📘 Facebook: Công ty Luật TNHH Vietlink